با کلیک بر روی هر یک از آیکون های بالا به صفحه مربوطه وصل می شوید و برای بازگشت به همین وبلاگ از وبلاگ بازشده بر روی کلمه خانه یا صفحه اصلی کلیک نمایید تا به این صفحه هدایت شوید

نماز و اسرار تربيتي آن

 • نماز موجب ياد خداست:

ياد خدا بهترين وسيله براي خويشتن داري و كنترل غرايز سركش و جلوگيري از روح طغيان است. «نمازگزار» همواره به ياد خدا مي‏باشد، خدايي كه از تمام كارهاي كوچك و بزرگ ما آگاه است، خدايي كه از آنچه در زواياي روان ما وجود دارد و يا از انديشه ما مي‏گذارد، مطلع و باخبر است و كمترين اثر ياد خدا اين است كه به خودكامگي انسان و هوسهاي وي اعتدال مي‏بخشد، چنان كه غفلت از ياد خدا و بي خبري از پاداشها و كيفرهاي او، موجب تيرگي عقل و خرد و كم فروغي آن مي‏شود.

انسان غافل از خدا در عاقبت اعمال و كردار خود نمي‏انديشد و براي ارضاي تمايلات و غرايز سركش خود حد و مرزي را نمي‏شناسد و اين نماز است كه او را در شبانه روز پنج بار به ياد خدا مي‏اندازد و تيرگي غفلت را از روح و روانش پاك مي‏سازد.

به راستي، انسان كه پايه حكومت غرايز در كانون وجود او مستحكم است، بهترين راه براي كنترل غرايز و خواستهاي مرزنشناس او همان ياد خدا، ياد كيفرهاي خطاكاران و حسابهاي دقيق و اشتباه‏ناپذير آن مي‏باشد. از اين نظر قرآن يكي از اسرار نماز را ياد خدا معرفي مي‏كند: «اقم الصلوة لذكري؛ نماز را براي ياد من بپادار!» (1)

 • دوري از گناه:

نمازگزار ناچار است كه براي صحت و قبولي نماز خود از بسياري از گناهان اجتناب ورزد؛ مثلا، يكي از شرايط نماز مشروع بودن و مباح بودن تمام وسايلي است كه درآن به كار مي‏رود، مانند آب وضو و غسل، جامه‏اي كه با آن نماز مي‏گزارد و مكان نمازگزار، اين موضوع سبب مي‏شود كه گرد حرام نرود و در كار و كسب خود از هر نوع حرام اجتناب نمايد؛ زيرا بسيار مشكل است كه يك فرد تنها در امور مربوط به نماز به حلال بودن آنها مقيد شود و در موارد ديگر بي پروا باشد.

گويا آيه زير به همين نكته اشاره مي‏كند و مي‏فرمايد: «ان الصلوة تنهي عن الفحشأ و المنكر؛ كه نماز (انسان را) از زشتيها و گناه باز مي‏دارد.» (2)

بالاخص اگر نمازگزار متوجه باشد كه شرط قبولي نماز در پيشگاه خداوند اين است كه نمازگزار زكات و حقوق مستمندان را بپردازد؛ غيبت نكند؛ از تكبر و حسد بپرهيزد؛ از مشروبات الكلي اجتناب نمايد و با حضور قلب و توجه و نيت پاك به درگاه خدا رو آورد و به اين ترتيب نمازگزار حقيقي ناگزير است تمام اين امور را رعايت كند. روي همين جهات، پيامبر گرامي ما(صلي‌الله‌عليه‌و‌آله) مي‏فرمايد: نماز چون نهر آب صافي است كه انسان خود را در آن شست و شو دهد، هرگز بدن او آلوده و كثيف نمي‏شود. همچنين كسي كه در شبانه روز پنج مرتبه نماز بخواندو قلب خود را در اين چشمه صاف معنوي شست و شو دهد، هرگز آلودگي گناه بر دل و جان او نمي‏نشيند.

• نظافت و بهداشت:

از آنجا كه نمازگزار در برخي از مواقع همه بدن را بايد به عنوان «غسل» بشويد و معمولا در شبانه روز چند بار وضو بگيرد و پيش از غسل و وضو تمام بدن خود را از هر نوع كثافت و آلودگي پاك سازد؛ ناچار يك فرد تميز و نظيف خواهد بود. از اين نظر نماز به بهداشت و موضوع نظافت كه يك امر حياتي است كمك مي‏كند.

 • انضباط و وقت‏ شناسي:

نمازهاي اسلامي هر كدام براي خود وقت مخصوص و معيني دارد و فرد نمازگزار بايد نمازهاي خود را در آن اوقات بخواند، لذا اين عبادت اسلامي به انضباط و وقت‏شناسي كمك مؤثري مي‏كند.

بالاخص كه نمازگزار بايد براي اداي فريضه صبح پيش از طلوع آفتاب از خواب برخيزد، طبعا يك چنين فردي گذشته از اين كه از هواي پاك و نسيم صبحگاهان استفاده مي‏نمايد، به موقع فعاليتهاي مثبت زندگي را آغاز مي‏كند.

آثار فردي و تربيتي نماز به آنچه كه گفته شد منحصر نيست؛ ولي اين نمونه مي‏تواند نشانه اسرار بزرگ اين عبادت بزرگ اسلامي باشد.

پي‏نوشت‏ها

1. سوره طه، آيه 14.

2. سوره عنكبوت، آيه 45.

او در جايي ديگر خاطر نشان مي سازد زرتشتيان شبانه روزي پنج بار نماز و پرستش خداي يگانه به جاي آورند. نخست از سپيدي بامداد تا نيمروز (گاه هاون) دوم از نيمروز تا سه ساعت از نيمروز گذشته (گاه رپتون). سوم از سه ساعت از نيمروز گذشته تا پيش از تيرگي شام (گاه ازيرن). چهارم از تيرگي شام تا نيمه شب (گاه ايوه سزيترم). پنجم از نيمه شب تا سپيدي بامداد (گاه اشهن) و اشهن آغاز گاهان است.

ادامه مقاله در دادمه مطلب

راهکارهای هشت گانه توجه در نماز از سوی آیت الله وحید خراسانی:

آیت الله وحید در پاسخ به سوالی در خصوص توجه در نماز، رعایت امور

 هشتگانه را توصیه کردند. متن سوال و پاسخ معظم‌له که در پایگاه

 اطلاع‌رسانی این مرجع تقلید قرار دارد به این شرح است.

سؤال چه کنیم تا در نماز حواسمان پرت نشده و توجّه‌مان به خدای تعالی باشد؟

پاسخ: بعضی از اموری که برای حضور قلب در نماز سفارش شده است

 عبارتند از:

*اول: وضو را باتوجه و حضور قلب انجام دهد، از امام رضا(علیه‌السلام)

 روایت شده که وضو موجب طهارت و تزکیه‌ی دل است (وسائل الشیعه

 /367 ابواب وضو باب1 حدیث 9)

بقیه موارد در ادامه مطلب

الصَّلاة مِعرَاجُ المُؤمِن
نماز، معراج مؤمن است.

الصَّلاة نُورُ المُؤمِن
نماز نور مؤمن است.

 عَلَمُ الایمَان الصَّلاة
علامت و نشانه ایمان نمازاست.

 الصَّلاة عِمَادُ دِینُکُم
نماز، پایه و ستون دین شماست.

عَلَمُ الاسلامِ الصَّلاة
نماز، پرچم اسلام است.

بقیه احادیث در ادامه مطلب

وقتی سخن از نماز می شود مفهوم رهایی و قبول نکردن استکبار و استبداد درمیان است

نماز به انسان می آموزد آزاد باشد و به غیر از خداوند نیرویی را مستحق سر فرود آوردن نداند و تسلیم غیر نشود. جوانان مسلمان فلسطینی نمونه بارزی از این ایمان قوی هستند که برای برپایی نماز در مقابل نیروهای اسرائیلی فرمان خداوند را بر فرمان آنان ترجیح می دهند

خدایا:

تنها تویی که همواره درگاهت برای دیدار و ملاقات باز است

خدایا:

تنها تو یی که دربان و مستخدم و پارتی و منشی نداری

خدایا:

تنهاتویی که قرار قبلی و وقت ملاقات نداری

خدایا:

تنها تویی که بارگاهت برای بندگان باز است و شبانه روز برای اظهار نیاز و شفا و دعا پذیرا

خدایا:

ما جز تو کسی را نداریم پس می خوانیمت تا ما را بخوانی و به یادت می اوریم یا یادمان کنی

نماز مظهر رهایی است دوبال برای پرواز و اوج گرفتن تا بیکرانی است که کروبیان نیز از دست یافتن به آن عاجزند بدون شک جایگاه آدمی به عنوان خلیفه الله و اشرف مخلوفات او را حوزه ملک که جز برای عبادت محض افریده شده اند و از خود اراده ای ندارند دور نگه می دارد و به گونه ای می توان گفت راه هر کدام از اینان جدای از هم دیگر است.

پله پله سیر است ترقی و عروج مرحله به مرحله کسانی است که در تکاپوی رسیدن راه پیمایند و این خاص انسانی است که نیروی اراده و اختیار دارد زیرا آنان که رسیده اند(فرشتگان) سیری نداشته و پله ای تا رسیدن ندیده اند . روی سخن من با کسانی است که راه بی دلیل راه نرفته و این مرحله بی همرهی خضر نکرده اند.

انسان از دوره نوزادی تا زمان وفاتش در حال ترقی و پیمودن مراحل جسمی و فکری است مراحلی که چون پازلی به بهترین شکل ممکن چیده شده است .

قطعه اول :خداوند که نیازهای بشر را از قبل شناخته و می داند برای او پیام آورانی فرستاد و به آنان راه و روش رسیدن و دوری از شیاطین را ابلاغ فرموده تا راه را بشناسد

قطعه دوم: خداوند در هر زمان از حیات بشر این پیام آوران را به تدریج مصلح به ابزار سخن وری نمود و دلایل روشن به آنان داد تا به یکبار سخنان این پیام آوران را منکر نشوند.

قطعه سوم : برای هر دوره و برهه از زمان و به حسب نیاز و دانش و بینش افراد سخنان و نوع پیام را متناسب فرمود و به هر کس به همان انازه که وسعت داشت تکلیف فرمود.

قطعه چهارم:عبادت را برای بندگان به پاس ارج نهادن به پیامبران و نیز به حسب شناخت و نوع کرنش بندگان بر آنان مقرر فرمود و از میزان آن کاست

قطعه پنجم: دین را به مرور کامل نمود تا ....

بدون شک این مراحل و فراوان مراحله دیگر را می توان برشمرد که هر کدام نشان از این برنامه ریزی دقیق و زیبا پروردگاری است که هر چیزی را چه حیات جسمی و چه حیات روحی را به ترتیب برای بشر فرستاده است.نماز نیز یکی از این نعماتی است که بندگان را مرحله به مرحله و پله پله به اوج مرساند و پاک می کند .

اول: پاک کردن نفس

دوم: طهارت جسم

سوم: پاکی مکان و لباس

چهارم : باور به روزی که نماز ما را شفیع خواهد بود

پنجم: خلوص نیت

ششم: هدف قرب خدا

هفتم ...

و این مراحل است که پرواز را ممکن می سازد و رسیدن را میسر . امید اینکه پیمودن این مراحل و رسیدن به عروج نماز بهره و نصیب مسلمانان گردد.

امین یارب العالمین

خاطره:

هنگامی که ۸ سالم بود مادرم می گفت : پسرم بهتر می خواه یک راز با تو در میان بگذارم رازی که آغاز یک راه طولانی است و ابتدای یک ارتباط با کسی که از همه دوستش داری و تا وقتی که به سن تکلیف رسیدم و من را با این راز آشنا کرد با خودم عهد کردم که با فرزندم این راز را درمیان بگذارم وامروز این راز را با او در میان گذاشتم رازی که یک آغاز است